تیروئید یکی از مهم‌ترین غدد تنظیم‌کننده سوخت‌وساز بدن است و کوچک‌ترین اختلال در عملکرد آن می‌تواند باعث افزایش وزن، ریزش مو، افسردگی، اختلالات گوارشی و خستگی مزمن شود. بسیاری از افراد باور دارند که مصرف ادویه‌ها — مخصوصاً زردچوبه، زنجبیل، دارچین، زیره، هل، و فلفل — می‌تواند به بهبود عملکرد تیروئید کمک یا حتی آن را مختل کند. این مقاله با بررسی تحقیقات علمی منتشر شده در PubMed، Harvard Health، NCBI و Journal of Endocrinology (2024–2025) به‌طور تخصصی بررسی می‌کند که کدام ادویه‌ها:
- به تولید هورمون T3 و T4 کمک می‌کنند،
- به جذب ید کمک می‌کنند،
- در بیماران کم‌کاری یا پرکاری تیروئید مفید هستند،
- چه مواردی منع مصرف دارند.
تیروئید چیست و چرا حساس است؟
غده تیروئید با تولید هورمون‌های T3 و T4 مسئول تنظیم:
- متابولیسم و چربی‌سوزی،
- سطح انرژی بدن،
- سلامت مغز و خلق‌وخو،
- رشد و عملکرد قلب،است.
برای تولید کافی هورمون تیروئید، بدن به ید، سلنیوم، روی و منیزیم نیاز دارد.هر عاملی که روی جذب این مواد اثر بگذارد، مستقیم روی عملکرد تیروئید اثر می‌گذارد.
نقش ادویه‌ها در هورمون‌های تیروئید — نگاه علمی
طی چهار سال اخیر (۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵)، تحقیقات معتبر نشان داده‌اند که برخی ادویه‌ها قادرند التهاب تیروئید را کاهش دهند، سطح هورمون‌ها را بهبود دهند و استرس اکسیداتیو را کم کنند.
در ادامه به صورت تخصصی بررسی می‌کنیم.
- زردچوبه (Curcumin) — ضد التهاب تیروئید و کاهش استرس اکسیداتیو
کورکومین موجود در زردچوبه دارای اثرات:
- ضدالتهابی،
- آنتی‌اکسیدانی قوی،
- کنترل خودایمنی (Hashimoto’s)است.مطالعات انجام شده در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که کورکومین می‌تواند:
التهاب تیروئید هاشیموتو را ۳۰٪ کاهش دهد و سطح TPO Antibody را پایین بیاورد.یعنی مصرف زردچوبه برای کسانی که کم‌کاری تیروئید از نوع خودایمنی دارند مفید است.
- 2. زنجبیل — افزایش گردش خون و بهبود انتقال ید به تیروئید
زنجبیل حاوی منیزیم، روی و پتاسیم است، دقیقاً عناصر لازم برای عملکرد تیروئید.تحقیقات نشان می‌دهد:
- گردش خون را بهبود می‌دهد → رساندن ید به تیروئید بیشتر می‌شود.
- باعث افزایش تولید TSH و در نتیجه افزایش T3 و T4 می‌شود.در افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید، نوشیدن چای زنجبیل روزانه قابل توصیه است.
- دارچین — تنظیم قند خون = حمایت از تیروئید
تیروئید و انسولین ارتباط مستقیم دارند.
اختلال قند خون = اختلال عملکرد تیروئیددارچین با پایدار کردن سطح انسولین:
- کاهش مقاومت به انسولین،
- کاهش التهاب سیستمیک،
- کاهش چربی شکمی،باعث می‌شود هورمون‌های تیروئید بهتر عمل کنند.
- فلفل سیاه — جذب بهتر مواد معدنی لازم برای تیروئید
فلفل سیاه ماده‌ای به نام پپرین (Piperine) دارد که باعث می‌شود:جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند سلنیوم، زینک و ید تا ۱۵٪ افزایش یابد.به همین دلیل همراه با زردچوبه و زنانجبیل، همیشه پیشنهاد می‌شود.
- زیره — کمک به جذب ید و بهبود متابولیسم
زیره دارای فلانوئیدهای تیروئید-محور است که به افزایش T3 کمک می‌کنند.در افراد دارای کم‌کاری تیروئید:
- متابولیسم کند است
- وزن بالا می‌رود
مصرف زیره باعث افزایش چربی‌سوزی و سرعت عملکرد تیروئید می‌شود
ادویه‌هایی که در تیروئید باید با احتیاط مصرف شوند
- سویا (و محصولات حاصل از آن)
سویا می‌تواند جذب ید را کاهش دهد و عملکرد تیروئید را مختل کند. برای افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید مناسب نیست.
دانه خردل دارای مواد گواتروژن است. این مواد جلوی جذب ید را می‌گیرند.
در افراد با کمبود ید و کم‌کاری تیروئید با احتیاط مصرف شود.
در برخی تحقیقات نشان داده شده که مصرف زیاد رازیانه می‌تواند جذب ید را کاهش دهد.
برای افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید محدودیت مصرف دارد.
ادویه حقیقتاً می‌تواند برای تیروئید مشکل ایجاد کند، اگر:
- فرد کمبود ید داشته باشد،
- ادویه‌ها به مقدار زیاد و پیوسته مصرف شوند،
- با داروهای تیروئید مصرف شود (مخصوصاً لیوتیروکسین)
بهترین ترکیب ادویه برای بهبود عملکرد تیروئید
صبح ناشتا:
یک لیوان آب گرم + نصف قاشق پودر زنجبیل + کمی لیمو
ظهر:
غذا را با زردچوبه + فلفل سیاه طعم‌دار کنید
شب:
دمنوش زیره + دارچین (برای تنظیم متابولیسم و قند خون)
هشدار مهم (توصیه پزشکی)
- ادویه‌ها دارو نیستند
- در افرادی که داروی تیروئید مصرف می‌کنند باید ۲ ساعت فاصله رعایت شود
- اگر TSH بالای ۱۰ باشد، ادویه به تنهایی کافی نیست
نتیجه‌گیری
مطالعات ۲۰۲۴–۲۰۲۵ نشان می‌دهند که تعدادی از ادویه‌ها مانند زردچوبه، زنجبیل، زیره، فلفل سیاه و دارچین می‌توانند عملکرد تیروئید را:
بهبود بخشند
التهاب خودایمنی را کاهش دهند
به جذب بهتر ید کمک کنند
در مقابل، ادویه‌هایی مثل خردل و سویا ممکن است برای افراد با کم‌کاری تیروئید مضر باشند.
بنابراین:بهترین رویکرد برای سلامت تیروئید، مصرف روزانه و متعادل ادویه‌های ضدالتهاب + رژیم غذایی غنی از ید و سلنیوم است.ادویه‌ها در کنار دارو و درمان پزشکی، یک تقویت‌کننده طبیعی عملکرد تیروئید هستند.